De begroting 2026 van de provincie Zuid-Holland is vastgesteld: 1.146.900 miljoen euro aan lasten zijn opgenomen.
Omdat het CDA de begroting ziet als een financiële vertaling van de afspraken uit de kadernota, hebben we de afspraak dat ik als woordvoerder financiën ook namens mijn partij de woordvoerder voor de begrotingsbespreking in de vergadering van Provinciale Staten ben. Op 12 november 2025 was het weer zover.
Maar voordat de besluitvormende vergadering in de Staten er is, is er al veel gebeurd. Het proces begint met het door GS publiceren van de begroting inclusief bijlagenboek. In totaal 367 pagina's teksten en tabellen. Kort hierna volgt een technische sessie waarin door ambtenaren van de afdeling financiën uitleg wordt gegeven over ontwikkelingen en gebeurtenissen met financiële impact.
Dan volgt een ronde van het stellen van schriftelijke technische vragen. Na beantwoording door GS wordt in vijf commissies de begroting besproken en kunnen politiek getinte vragen worden gesteld of standpunten gedeeld. In deze periode wordt al bekeken of er eventuele partijen de begroting willen amenderen of via een motie een uitspraak van PS wensen.
In de week voor de besluitvormende begrotingsvergadering worden veel concept-amendementen en moties tussen de fracties gedeeld. Alle fractieleden hebben met anderen via mail, app of anderszins contact. De de wandelgangen bij vergaderingen zijn ook uitermate geschikt om te polsen of een voorstel op steun kan rekenen.
Vorig jaar heb ik een pleidooi gehouden om een motie-diarree te voorkomen. Ook dit jaar heb ik de collega's in de Staten opgeroepen om te voorkomen dat we bij de begrotingsbespreking een tweede algemene beschouwing houden, dat hebben we immers bij de kadernota bespreking in het voorjaar al gedaan!
Voorbereiding van begrotingsbespreking in volle gang
Namens de CDA fractie heb ik aandacht gevraagd voor een viertal onderwerpen: wonen, economie, bereikbaarheid en rijksmonumenten.
Wonen: Het straatje erbij komt naar onze beleving onvoldoende van de grond. Gebrek aan financiën lijkt hier niet de reden van te zijn. Het voordeel van de aanwezigheid van infrastructuur en voorzieningen is onmiskenbaar. Hierdoor is het bouwen aan gemeenschappen een stuk eenvoudiger te organiseren in vergelijking met het bouwen in de polder.
We merken dat met name in het landelijk gebied van onze provincie het bouwen van een straatje erbij door andere regelgeving nogal eens wordt tegengewerkt. Omdat het hier een onderwerp is dat niet door geld losgetrokken kan worden, zullen we hier op een ander moment op terugkomen.
Door het niet toestaan van huisvesting van seizoenarbeiders en arbeidsmigranten op erven van boeren en tuinders, rijden dagelijks vele busjes uit Noord-Brabant en de grote steden naar boeren en tuinders in onze provincie die zitten te springen om medewerkers. In de begroting staan belanghebbende zaken over de voornemens van de provincie om gemeenten terzijde te staan bij het oplossen van dit probleem.
Economie: Tijdens het IPO-congres in Brussel is de CDA-fractie enthousiast geworden over een initiatief uit de provincie Noord-Holland: een circulair bouwakkoord. Wij hebben een motie ingediend in die oproept tot een verkenning van een dergelijk akkoord voor Zuid-Holland.
De wereldwijde markt voor kunstmatige intelligentie is enorm groot. In Zuid-Holland zijn diverse toonaangevende innovatieve bedrijven op het gebied van digitalisering en kunstmatige intelligentie gevestigd. Naar de mening van de CDA-fractie liggen er grote kansen voor het verder vormgeven en ondersteunen van campusvorming in de Security Delta en het Dutch Innovation Park. We hebben een motie ingediend in die oproept bij het Rijk en samenwerkingspartners het belang te benadrukken en te pleiten voor een versterkte positie van beide campussen binnen het Zuid-Hollandse innovatie-ecosysteem.
Bereikbaarheid: In het Programma Zuid-Hollandse Infrastructuur (PZI) staan investeringen die de steun van het CDA hebben zoals de Bodegravenboog en betere bereikbaarheid van de noordelijke Duin- en Bollenstreek. Ik heb gepleit voor een prominente plek in het Meerjarenplan Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) van een betere bereikbaarheid van de Zuid-Hollandse eilanden en het vervoer over water.
Een gezamenlijk investeringsprogramma Infrastructuur voor de hele provincie (dus inclusief de MRDH- gemeenten) zou wat ons betreft van meerwaarde kunnen zijn.
Als het gaat om bereikbaarheid en vervoer over water zien we een voorzichtige houding van de provincie. Zeker nu het voortbestaan van een aantal veerdiensten onzeker is. Momenteel is het CDA daarom aan het kijken hoe we als provincie samen met gemeenten en vervoerspartners in de toekomst een volwaardigere plaats aan de veerdiensten kunnen bieden om de leefbaarheid in steden en landelijke gebieden te behouden en versterken. Het oversteken van een rivier en een waterbus kost gemeenschapsgeld. Dat klopt zeker. Maar een brug of een bus zijn ook niet gratis.
We zien het belang van de waterbus bij gebieden die lastig over de weg te ontsluiten zijn. Denk aan Kinderdijk. Tegelijkertijd zien we de provincie worstelen met het bieden van betrouwbaar en toekomstbestendig openbaar vervoer over water. Het CDA heeft het initiatief genomen om studenten te betrekken bij het meedenken over ideeën die vervoer over water beter en aantrekkelijker maken.
Rijksmonumenten: Bij de bespreking van het beleidsperspectief erfgoed en cultuur heeft de CDA-fractie al aangegeven dat we voorstander zijn van het structureel verhogen van het budget restauratie en herbestemming Rijksmonumenten. We hebben een amendement van de CU fractie die een verhoging van het budget regelt, mede-ondertekend.
Slotwoord
Als slot heb ik aangegeven dat de CDA-fractie content is met deze begroting. Het CDA kiest voor politiek die niet verdeelt maar verbindt. Voor stabiliteit in plaats van spektakel, En, verantwoorde keuzes voor de lange termijn, in plaats van kortetermijnoplossingen die enkel goed zijn voor de volgende verkiezingen. Hierdoor kunnen we blijven investeren in een mooie en vitale provincie, waar het in de steden en in het landelijk gebied goed wonen, werken en recreëren is.
Reactie plaatsen
Reacties